tekst: Juliusz Tyszka
„Tygodnik Żakowski” to pismo młodzieży I Liceum Ogólnokształcącego im. Karola Marcinkowskiego. Zostało założone na Obozie Młodzieżowym w Nieszawce latem 1966 roku, jako „Głos Obozowy”. Pierwszy numer „Tygodnika Żakowskiego” ukazał się na samym początku roku szkolnego 1966/67, w dniu 5 września 1966. Opiekunem pisma od początku do roku 1980 był polonista, prof. Gerard Sowiński, czyli legendarny „Barnaba”, dzisiejszy Prezes Stowarzyszenia Wychowanków „Marcinka”.
Po jego odejściu ze szkoły opiekowali się pismem kolejno: Elżbieta Urna, Bogdan Frankowski i Krystyna Kabza.
„Tygodnik Żakowski” ukazywał się regularnie co czwartek, w formie gazetki ściennej o objętości ok. dziesięciu stron maszynopisu. Umieszczony był w osobnej gablocie, na parterze, między salą nr 8 a bramą wiodącą na boisko szkolne. W ciągu jednego roku szkolnego w pisaniu tekstów i redagowaniu pisma brało udział przeciętnie ok. sześćdziesięciu osób.
Członkowie redakcji posiadali bardzo profesjonalnie wykonane legitymacje, upoważniające ich do udziału w konferencjach prasowych, ułatwiające dostęp do znanych osób, z którymi chcieli przeprowadzić wywiad.
Nie podpisywaliśmy się własnymi imionami oraz nazwiskami, w użyciu były pseudonimy, co dodawało naszym artykułom powabu tajemniczości, chroniąc nas też w jakimś stopniu przed potencjalnymi agresywnymi reakcjami koleżanek, kolegów i nauczycieli. Reakcje takie należały jednak do bardzo rzadkiej rzadkości, na ogół w pełni uznawano nasze prawo do dziennikarskiej swobody wypowiedzi.
Redaktorzy naczelni w najlepiej udokumentowanym okresie 1966-80 to kolejno: Ryszard Schubert, Jacek Wiśniewski, Andrzej Porawski, Eugeniusz Stefański, Piotr Chudziński, Zbigniew Pawlak, Andrzej Jóźwiak, Juliusz Tyszka, Janusz Cierpik, Marek Szczepański, Krzysztof Lipiak, Grzegorz Maślanko.
W redakcji wyodrębniono kilka działów:
Dział Szkolny omawiał najciekawsze wydarzenia z życia I L.O., informował o sukcesach jego uczennic i uczniów, popularyzował historię szkoły i postać jej Patrona. Nawiązywano kontakty z wybitnymi absolwentami „Marcinka”, w tym zwłaszcza z byłymi redaktorami i współpracownikami „Tygodnika” (m.in. tenisistą Wojciechem Fibakiem i powieściopisarzem Ryszardem Schubertem).
Z redaktorek i redaktorów tego Działu najbardziej zapadli w pamięć: Adam Kosiba, Grzegorz Urbański, Hanna Bartkowiak, Hanna Jarysz, Małgorzata Karoń, Małgorzata Gromadzińska, Krystyna Czajka, Anna Bittner, Paweł Florek, Jan Leja, Janusz Krzysztofik i Paweł Kobylański.
Dział Literacki propagował twórczość absolwentów I LO oraz inspirował twórczość literacką uczennic i uczniów, organizując konkursy i publikując najlepsze prace. Recenzowano tu także książki, spektakle teatralne, filmy, wystawy, płyty itp.
Dział ten prowadzili m.in. Barbara Stawicka, Alicja Smażyk, Włodzimierz Markiewicz, Joanna Wawrzyniak i Ewa Dziedzic.
fot. archiwum
Dział Muzyczny miał za zadanie podnoszenie wiedzy i kultury muzycznej uczennic oraz uczniów, a także informowanie o bieżących wydarzeniach ze wszystkich dziedzin muzyki oraz inicjowanie dyskusji na tematy muzyczne. W pierwszym okresie istnienia „TŻ” muzykę z gatunków rock i pop intensywnie popularyzował Andrzej Porawski, a później w Dziale Muzycznym błyszczeli specjaliści od muzyki klasycznej: przyszły wybitny krytyk Jacek Nędzyński oraz Piotr Kamiński.
Dział Sportowy prowadził systematyczną, szczegółową kronikę osiągnięć uczennic i uczniów w tej dziedzinie, inicjował plebiscyty na najlepszego sportowca I L.O., przeprowadzał wywiady z wybitnymi ludźmi sportu i organizował turnieje piłkarskie o nagrodę „Tygodnika Żakowskiego”. Najwybitniejszym kierownikiem tego Działu był niewątpliwie Andrzej Kokotek.
Dział Wywiadów: jego redaktorki i redaktorzy odnotowali na swoim koncie rozmowy z wieloma wybitnymi postaciami. Wśród ich rozmówczyń i rozmówców byli m. in.: Jan Ciszewski, Ewa Demarczyk, Stanisław Dygat, Wojciech Fibak, Arkady Fiedler, Piotr Figiel, Kazimiera Iłłakowiczówna, Lucjan Kydryński, Włodzimierz Lubański, Tadeusz Łomnicki, Edmund Menclewski, Urszula Sipińska. Redagowały ten Dział m. in.: Barbara Rzemyk, Hanna Bartkowiak, Jolanta Stawicka, Iwona Grzelak, Krystyna Czajka.
W tym miejscu oddajmy na moment głos innemu redaktorowi naczelnemu Tygodnika Żakowskiego, którym w latach 1977-78 był Krzysztof Lipiak.
W swoich wspomnieniach z tego okresu przypomina o jeszcze jednym „dziale”, który funkcjonował w Tygodniku.
Krzysztof Lipiak: W redakcji „Tygodnika Żakowskiego” chętnie widzieliśmy także osoby, których talent literacki czy dziennikarski był delikatnie mówiąc – średni. Był jednak warunek - musiały być szczęśliwymi posiadaczami maszyny do pisania. Sprzęt ten w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych posiadali nieliczni i oni właśnie tworzyli Dział Maszynistów.
Rękopisy przynoszone na zebrania redakcyjne były wspólnie czytane, omawiane i te, które zatwierdzano do kolejnych wydań przejmowali do przepisania maszyniści. Posiadacze papieru przebitkowego i kalki dostarczali nam nawet 1-3 kopii tekstu.
Każdy numer pisma posiadał oryginalną oprawę plastyczną, często niezwykle ekspresyjną – kilkadziesiąt przechowanych w archiwum dzieł-tytułów dowodnie o tym świadczy. Szatę graficzną „TŻ” współtworzyli m. in.: Wojciech Suchocki, Wojciech Deresiński, Barbara Rzemyk, Igor Gąsowski, Igor Morski.
W ogólnopolskim konkursie na gazetę szkolną, zorganizowanym w 1975 przez Młodzieżową Agencję Wydawniczą i czasopismo „Prometej”, „Tygodnik Żakowski” wygrał w kategorii gazet „gablotowych”.
„TŻ” nie był wcale pismem „grzecznym”. Ostre, polemiczne artykuły sprawiały, że nasz opiekun musiał często bronić prawa uczniów do wypowiadania własnych sądów.
Juliusz Tyszka
(matura 1974, redaktor naczelny „TŻ” od marca 1973 do marca 1974)